Casus complexe problematiek

Casus: Vrouw van middelbare leeftijd met recidiverende depressieve stoornis, in combinatie met eetstoornis, alcoholmisbruik en aanwijzingen voor een persoonlijkheidsstoornis.

Een vrouw wordt door het ABT (Acuut Behandel Team C/OW) aangemeld voor Transference Focused Psychotherapie (TFP) bij het NPI. Bij het ABT werd zij behandeld vanwege haar suïcidale uitspraken en het ontbreken van een zorgkader. Diagnostisch was er sprake van een recidiverende depressieve stoornis in remissie, een eetstoornis van het purgerende type in korte remissie en alcoholmisbruik. Daarbij waren er aanwijzingen voor een persoonlijkheidsstoornis bij de vrouw met een psychiatrische voorgeschiedenis beginnend in de adolescentie en gekenmerkt door voornamelijk ambulante behandelingen van farmaco- en psychotherapeutische aard.

Verdere diagnostiek

De cliënte vertoont veel zelf-ondermijnend gedrag dat zich uitte in de eetstoornis, overmatig sporten, alcoholmisbruik en uren achtereen werken zonder eten of drinken. Verdere diagnostiek naar de aard van de persoonlijkheidspathologie leidde tot de classificaties borderline persoonlijkheidsstoornis en persoonlijkheidsstoornis NAO met narcistische trekken.

Over TFP

TFP is ontwikkeld door Otto Kernberk c.s. en is afgeleid van de psychoanalytische pscychotherapie. Het is een op de overdracht gerichte behandeling die in het bijzonder voor de behandeling van de borderline persoonlijkheidsstoornis is ontwikkeld. Overdracht is de onbewuste herhaling in beleving en gedrag bij interacties met belangrijke personen zoals bijvoorbeeld opvoeders, vaak is dit vroeg in iemands leven ontstaan. Bij de vrouw met een bordeline persoonlijkheidsstoornis manifeerst deze onbewuste herhaling zich in polarisaties en contradicties in de contacten met personen binnen buiten de therapie.

Werkwijze en resultaten

In de eerste maanden van de therapie waren de polarisaties en contradicties onder meer zichtbaar in hoe patiënte zichzelf vanwege haar vrouw zijn, ervoer als onbenullig, hysterisch en minderwaardig tegenover de therapeut, die in haar voorstelling alleen maar minachting voor haar kon hebben. Ze uitte het daar achter liggende verlangen om de therapie in een mooi praktijkpand te hebben, in plaats van in een prozaïsch kantoorpand op niet van tevoren vastgestelde tijden. Ze verlangde ook dat de gesprekken haar het gevoel zouden geven, opgenomen te zijn in het netwerk van vertrouwelingen van de therapeut.

In een TFP-behandeling is het de bedoeling om middels individuele sessies die 2 keer per week plaatsvinden, afspraken te maken over het zelfondermijnend gedrag van de cliënt en langs de weg van bewustmaking en betekenisverlening de interacties met anderen meer genuanceerd en geïntegreerd te laten verlopen.  Zo wordt de mogelijkheid  gecreëerd dat de patiënt relaties kan aangaan waarin naast stabiliteit ook ruimte voor intimiteit, gedeelde belangen en autonomie ontstaat. Daarmee verdwijnt het gedrag waarmee cliënten zichzelf en/of derden beschadigen.

Afname van zelfondermijnend gedrag

Gaandeweg de behandeling was het zelfondermijnend gedrag van de vrouw in deze casus in belangrijke mate afgenomen en had zij haar leven waar het werk en relaties betreft aanzienlijk beter op orde. In de laatste fase van de therapie kon zij in het contact met de therapeut uitspreken hoe moeilijk het voor haar was om het contact met iemand aan wie zij zich was gaan hechten, te moeten afbreken en hem niet meer te spreken. Anderzijds begon zij ook te beseffen dat haar leven daarna  door kon gaan en demonstreerde dit ook in het nemen van realistische initiatieven.

Meer informatie

Mocht u willen overleggen of een van uw patiënten in aanmerking komt voor een behandeling bij het NPI dan kunt u contact opnemen met één van onze medewerkers van het telefonisch spreekuur, iedere werkdag van 13.00-14.00 uur: 020 5904700, of per email: aanmeldingnpi@npsai.nl